Prebiotic và probiotic cho trẻ sơ sinh: vai trò trong dinh dưỡng trẻ nhỏ

Hỗ trợ sức khỏe đường ruột của trẻ là một trong những khía cạnh quan trọng nhất của dinh dưỡng trẻ sơ sinh. Ngay từ những ngày đầu đời, lợi khuẩn, prebiotic và probiotic đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hệ tiêu hóa, chức năng miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Mặc dù sữa mẹ tự nhiên chứa các hợp chất nuôi dưỡng hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh, nhưng nhiều gia đình không thể cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ thường chuyển sang dùng sữa công thức, ăn dặm, và đôi khi là các loại thực phẩm bổ sung để giúp duy trì sự cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh.

Prebiotic và probiotic giúp tạo ra môi trường đường ruột khỏe mạnh cho trẻ sơ sinh bằng cách hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn có lợi và thúc đẩy sức khỏe lâu dài.

Bài viết này tìm hiểu prebiotic và probiotic là gì, chúng hoạt động như thế nào, khi nào có thể sử dụng và sự khác biệt giữa chúng, đồng thời giải đáp những câu hỏi thường gặp của cha mẹ.

Trẻ sơ sinh có cần men vi sinh và prebiotic không?

Không phải em bé nào cũng cần bổ sung men vi sinh hoặc prebiotic. Đối với nhiều trẻ, sữa mẹ cung cấp mọi thứ cần thiết để phát triển hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh. Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ được khuyến nghị để trẻ sơ sinh được nuôi dưỡng tối ưu, vì nó hỗ trợ sự phát triển hệ miễn dịch, sức khỏe đường ruột và tăng trưởng toàn diện. Sữa mẹ tự nhiên chứa oligosaccharides sữa mẹ (HMO) , hoạt động như prebiotic bằng cách nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi cho đường ruột. Sữa mẹ cũng chứa các vi khuẩn sống hỗ trợ sự phát triển sớm của hệ tiêu hóa khỏe mạnh, giúp hệ vi sinh đường ruột của trẻ bú mẹ phát triển tối ưu.

Tuy nhiên, trong những trường hợp không thể cho con bú, hoặc khi trẻ bị khó tiêu, một số cha mẹ và chuyên gia chăm sóc sức khỏe xem xét sử dụng men vi sinh (probiotic) và prebiotic như những lựa chọn hỗ trợ. Việc bổ sung prebiotic và probiotic vào chế độ ăn của trẻ sơ sinh có thể giúp hỗ trợ sức khỏe đường ruột và sự phát triển khi không thể cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Một số sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh được bổ sung prebiotic, men vi sinh, hoặc kết hợp (gọi là synbiotic), có thể hỗ trợ sự phát triển của hệ tiêu hóa và miễn dịch.

Bác sĩ nhi khoa có khuyên dùng men vi sinh cho trẻ sơ sinh không?

Các bác sĩ nhi khoa thường thận trọng khi tiếp cận men vi sinh. Mặc dù họ nhận thấy những lợi ích tiềm năng của một số chủng men vi sinh nhất định , họ cũng nhấn mạnh rằng không phải tất cả các chủng đều hiệu quả hoặc an toàn như nhau.

Một ví dụ là Lactobacillus reuteri DSM 17938 , một chủng men vi sinh được nghiên cứu về vai trò giảm triệu chứng đau bụng ở trẻ bú mẹ. Tuy nhiên, bằng chứng này không tự động áp dụng cho tất cả các loại men vi sinh, và việc sử dụng thực phẩm bổ sung cho trẻ sơ sinh nên luôn được hướng dẫn bởi chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

Đối với trẻ bú sữa công thức, bằng chứng về men vi sinh chưa thuyết phục. Mặc dù một số loại sữa công thức có chứa men vi sinh, các bác sĩ nhi khoa thường khuyến nghị nên đánh giá nhu cầu cụ thể của trẻ trước khi cho trẻ dùng thêm thực phẩm bổ sung.

Prebiotic có giúp trẻ sơ sinh đi ngoài không?

Có, prebiotic có thể giúp hỗ trợ nhu động ruột mềm và đều đặn hơn. Prebiotic là chất xơ không tiêu hóa , di chuyển qua hệ tiêu hóa đến ruột già, nơi chúng được lên men bởi các vi khuẩn đường ruột có lợi. Quá trình này giúp phân có độ đặc tốt và có thể giảm táo bón.

Các nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng sữa công thức bổ sung hỗn hợp galacto-oligosaccharides (GOS) và fructo-oligosaccharides (FOS) theo tỷ lệ 9:1 có thể mô phỏng phân của trẻ bú mẹ, giúp trẻ thoải mái và khỏe mạnh hơn. Đối với nhiều trẻ, prebiotics đóng vai trò nhẹ nhàng nhưng hiệu quả trong việc duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Một số nghiên cứu đã tìm hiểu mối liên hệ tiềm ẩn giữa prebiotic và sức khỏe đường tiêu hóa, nhưng bằng chứng vẫn đang được phát triển.

Trẻ em có thể bắt đầu dùng men vi sinh ở độ tuổi nào?

Thời điểm bổ sung men vi sinh tùy thuộc vào từng trường hợp. Trong hầu hết các trường hợp, men vi sinh không cần thiết cho trẻ dưới sáu tháng tuổi, trừ khi có chỉ định cụ thể của chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Điều này là do trẻ sơ sinh rất nhỏ, đặc biệt là trẻ sinh non hoặc có hệ miễn dịch suy yếu, có thể dễ bị tổn thương hơn trước các nguy cơ tiềm ẩn liên quan đến vi khuẩn sống.

Khi được khuyến nghị, chỉ nên cân nhắc các chủng men vi sinh đã được nghiên cứu kỹ lưỡng và có hồ sơ an toàn đã được thiết lập. Ví dụ, L. reuteri DSM 17938 đã được nghiên cứu trên trẻ sơ sinh bú sữa mẹ từ khi sinh ra. Điều quan trọng cần lưu ý là men vi sinh cần được tiêu thụ thường xuyên để duy trì hiệu quả có lợi của chúng trong đường ruột. Tuy nhiên, quyết định về việc sử dụng men vi sinh nên luôn dựa trên hướng dẫn chăm sóc sức khỏe chuyên nghiệp và nhu cầu sức khỏe cụ thể của trẻ.

Trẻ sơ sinh có thể dùng prebiotic không?

Có. Prebiotics an toàn và có sẵn tự nhiên trong sữa mẹ dưới dạng HMO. Đối với trẻ bú sữa công thức, nhiều loại sữa công thức hiện đại ngày nay được bổ sung prebiotics như GOS, FOS, hoặc các oligosaccharides sữa giống hệt sữa mẹ như 2'-FL và LNnT. Những thành phần này nuôi dưỡng các vi khuẩn đường ruột có lợi, thúc đẩy sự cân bằng và hỗ trợ sự phát triển của hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh.

Prebiotic không thể tiêu hóa được bởi cơ thể người và thay vào đó đóng vai trò là chất dinh dưỡng cho vi khuẩn đường ruột, giúp hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa. Không giống như probiotics, vốn chứa vi khuẩn sống, prebiotics hoạt động như chất dinh dưỡng cho các vi khuẩn vốn có trong ruột của trẻ sơ sinh. Điều này khiến chúng trở thành một chất bổ sung nhẹ nhàng và được chấp nhận rộng rãi vào chế độ dinh dưỡng của trẻ sơ sinh.

Sự khác biệt giữa prebiotic và probiotic

Hiểu được sự khác biệt là điều cần thiết:

• Men vi sinh là vi khuẩn sống , khi được bổ sung với lượng thích hợp, giúp thiết lập hoặc phục hồi hệ vi khuẩn đường ruột có lợi. Men vi sinh có thể được tìm thấy trong một số loại sữa công thức, thuốc nhỏ giọt hoặc thực phẩm bổ sung cho trẻ sơ sinh. Mỗi chủng men vi sinh khác nhau có thể mang lại những lợi ích sức khỏe khác nhau cho trẻ sơ sinh.
• Prebiotic là chất xơ không tiêu hóa , kích thích sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Sữa mẹ vốn giàu prebiotic, và một số công thức sữa công thức có chứa prebiotic để tái tạo lợi ích này.
• Synbiotics kết hợp cả hai, hướng đến tác dụng hiệp đồng, mặc dù nghiên cứu về lợi ích của chúng đối với trẻ sơ sinh vẫn đang được tiến hành.

Prebiotic là gì?

Prebiotic là những hợp chất đến ruột già mà không bị tiêu hóa, nơi chúng đóng vai trò là thức ăn cho vi khuẩn đường ruột có lợi. Các ví dụ phổ biến bao gồm:

• Oligosaccharides sữa mẹ (HMO): Có sẵn tự nhiên trong sữa mẹ, loại prebiotic này đóng vai trò trung tâm trong việc hình thành hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ sơ sinh.
• Galacto-oligosaccharides (GOS) và Fructo-oligosaccharides (FOS): Những chất này được thêm vào nhiều loại sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh để mô phỏng tác dụng của HMO.
• Thực phẩm prebiotic: Là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh cho cả người lớn và trẻ sơ sinh, thực phẩm prebiotic như chuối, yến mạch và măng tây hỗ trợ sức khỏe đường ruột, đặc biệt là khi bổ sung vào chế độ ăn dặm.
• Prebiotics rất cần thiết để duy trì sự cân bằng của vi khuẩn đường ruột có lợi , hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa và hỗ trợ phát triển hệ miễn dịch.

Prebiotic và probiotic cho trẻ sơ sinh: hỗ trợ sức khỏe đường ruột

Hệ tiêu hóa

Cả prebiotic và probiotic đều đóng vai trò tích cực trong việc thiết lập hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Probiotics bổ sung vi khuẩn có lợi, trong khi prebiotics cung cấp nhiên liệu cần thiết cho sự phát triển của vi khuẩn. Cùng nhau, chúng thúc đẩy quá trình tiêu hóa dễ chịu, phân mềm hơn và nhu động ruột đều đặn.

Hệ miễn dịch

Phần lớn tế bào miễn dịch của cơ thể nằm ở đường ruột. Bằng cách hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh, prebiotic và probiotic góp phần vào hoạt động bình thường của hệ miễn dịch. Điều này giúp trẻ sơ sinh ứng phó với các thách thức của môi trường và duy trì khả năng phục hồi.

Dinh dưỡng trẻ sơ sinh

Một số loại sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh được bổ sung prebiotic hoặc probiotic để hỗ trợ sức khỏe đường ruột, mặc dù thành phần của chúng khác với sữa mẹ.

Sữa mẹ và sữa công thức

• Sữa mẹ tự nhiên cung cấp cả prebiotic (HMO) và lợi khuẩn sống, tạo nền tảng hoàn hảo cho sức khỏe đường ruột của trẻ. Oligosaccharide sữa mẹ là thành phần chính của sữa mẹ, hỗ trợ phát triển miễn dịch và hình thành hệ vi sinh vật đường ruột. Trẻ bú sữa mẹ thường có lượng Bifidobacteria vượt trội , một chủng lợi khuẩn có liên quan chặt chẽ đến sức khỏe tiêu hóa và miễn dịch.
• Sữa công thức cho trẻ sơ sinh đã có những tiến bộ đáng kể, với nhiều sản phẩm hiện nay được bổ sung prebiotic và probiotic . Sữa công thức cho trẻ sơ sinh hướng đến việc phản ánh gần hơn những lợi ích của sữa mẹ, mặc dù chúng không giống hệt nhau.

Việc lựa chọn giữa sữa mẹ, sữa công thức hay kết hợp cả hai sẽ tùy thuộc vào hoàn cảnh của mỗi gia đình, nhưng cả hai đều có thể đóng vai trò hỗ trợ hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ và duy trì sự cân bằng lành mạnh của vi khuẩn đường ruột.

Lợi ích sức khỏe của hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh

Hệ vi sinh vật đường ruột cân bằng ở trẻ sơ sinh có liên quan đến:

• Tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả
• Đi tiêu thoải mái
• Phát triển hệ thống miễn dịch khỏe mạnh
• Hỗ trợ sức khỏe tổng thể

Lợi ích chính của prebiotic và probiotic đối với sức khỏe là hỗ trợ sức khỏe lâu dài bằng cách thúc đẩy hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh.

Bằng cách thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn đường ruột có lợi , prebiotic và probiotic có thể góp phần tạo nên khởi đầu cuộc sống suôn sẻ hơn, tạo nền tảng cho sức khỏe lâu dài.

Cho ăn bổ sung và thức ăn đặc

Từ khoảng sáu tháng tuổi, khi trẻ bắt đầu ăn dặm , hệ vi sinh vật đường ruột của trẻ sẽ phát triển hơn nữa. Việc ăn dặm bổ sung sẽ bổ sung các loại chất xơ và chất dinh dưỡng mới, giúp mở rộng sự đa dạng của hệ vi khuẩn đường ruột.

Ở giai đoạn này, một số loại thực phẩm tự nhiên chứa prebiotic và probiotic hỗ trợ sức khỏe đường ruột. Ví dụ, các loại thực phẩm giàu prebiotic như yến mạch, hành tây, tỏi và một số loại trái cây có thể đóng vai trò tự nhiên trong việc hỗ trợ sức khỏe đường ruột. Những thực phẩm này, kết hợp với sữa mẹ hoặc sữa công thức, giúp thiết lập hệ vi sinh đường ruột đa dạng và bền vững.

Hướng dẫn thực tế cho cha mẹ và người chăm sóc

1. Cho con bú nếu có thể. Sữa mẹ tự nhiên hỗ trợ sức khỏe đường ruột nhờ HMO và vi khuẩn sống.
2. Chọn sữa công thức một cách khôn ngoan. Nếu dùng sữa công thức, hãy tìm loại có bổ sung prebiotic hoặc probiotic để hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh.
3. Tìm kiếm lời khuyên chuyên môn. Luôn tham khảo ý kiến ​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi sử dụng thực phẩm bổ sung men vi sinh, đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh, trẻ sinh non hoặc trẻ có vấn đề về sức khỏe.
4. Cho bé ăn dặm dần dần. Từ sáu tháng tuổi, hãy cho bé ăn nhiều loại thực phẩm giàu prebiotic để tiếp tục hỗ trợ hệ vi sinh vật đường ruột.
5. Hãy chú ý đến các dấu hiệu của bé. Mỗi trẻ sơ sinh đều khác nhau và khả năng tiêu hóa cũng khác nhau. Hãy tìm kiếm sự tư vấn nếu bạn nhận thấy các vấn đề thường xuyên như táo bón, đau bụng hoặc đi ngoài không đều.

Bảng tóm tắt

Suy nghĩ cuối cùng

Prebiotic và probiotic đóng vai trò bổ sung cho nhau trong dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh. Mặc dù sữa mẹ vẫn là tiêu chuẩn vàng, các công thức sữa công thức hiện đại được bổ sung các thành phần này mang lại sự hỗ trợ quý giá khi không thể cho con bú. Prebiotic an toàn và hiệu quả trong việc nuôi dưỡng hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh, trong khi probiotic có thể mang lại lợi ích trong một số trường hợp cụ thể, đặc biệt khi được hướng dẫn bởi chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

Nền tảng của hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh trong giai đoạn sơ sinh giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa, chức năng miễn dịch và sức khỏe tổng thể. Dù là qua sữa mẹ, sữa công thức hay sữa bổ sung, việc nuôi dưỡng hệ vi khuẩn đường ruột có lợi ngay từ những ngày đầu đời là một khoản đầu tư cho sức khỏe tương lai của trẻ.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:

Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. Nó không thay thế lời khuyên của chuyên gia chăm sóc sức khỏe có trình độ. Luôn tham khảo ý kiến ​​bác sĩ nhi khoa, nữ hộ sinh hoặc các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác trước khi bổ sung men vi sinh, prebiotic hoặc thực phẩm bổ sung vào chế độ ăn của trẻ sơ sinh.